FED ve diğer merkez bankaları 2008 küresel krizin ardından sistemi ayakta tutabilmek adına anormal bir likidite sağlama sürecine girdiler. FED bu dönemde başlattığı tahvil satın alma süreci ile bilanço büyüklüğünü 900 milyar Dolar seviyesinden 4,5 trilyon Dolar seviyesine yükseltti ve fonlama faiz oranlarını “0” seviyesine çekti.
FED
2008’den 2014’e kadar bilançosunu yüzde 500 yani 3.7 trilyon dolarlık tahvil
alımı yaparak büyütmüştü.
Şimdi
de de normalleşmenin iki bileşenini fonlama faizlerinin hedeflenen faiz oranına
doğru aşamalı olarak artırıp ve elinde bulundurduğu tahvil miktarının aşamalı
olarak azaltıltığını söyleyebiliriz.
FED elinde bulunan Hazine ve
Mortgage'a dayalı borçlanma araçlarının itfalarından elde ettiği getirileri
tekrar aynı borçlanma araçlarına yönlendirmeyerek ya da yönlendirdiği miktarı
azaltarak elinde tuttuğu borçlanma aracı miktarını azaltmayı hedeflemektedir.
FED’in
elinde tuttuğu bir tahvilin itfası geldiğinde açığa çıkan, yani FED’e ödenen
para yeni ihraç edilen bonolara gidiyor olmayacağından piyasadaki likidite
çekilmiş olacak.
Aslında Fed’in vadesi gelen tahvil ve kâğıtları, bunları çıkaran kurumlara iade edip parasını alması sürecindeyiz. Fed, bankalardan ve şirketlerden parasını ödeyerek vadesi dolmadan satın aldığı kâğıtları vadeleri dolduğunda bunları çıkaran kurumlara iade ederek parasını alacağı süreci daha sert hissedeceğiz.
Yukarıdaki grafikte FED’in bilançosunu 4.4 trilyon dolar seviyesinden yaklaşık 4 trilyon dolar seviyesine getirdiğini görüyoruz. Aynı zamanda bilanço küçültme operasyonuna 2019 yılında da devam ederek piyasadan her ay 50 milyar dolar para çekecek olması bizim gibi gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışlarına sebep olacaktır. Dünyada para muslukları git gide azalıyor. Önümüzdeki yıl ECB'nin de benzer bir sürece başlaması durumunda dış kaynak çekebilmek EM'lerin farklı bir hikayelerinin olması gerekecek.
Kısaltmalar:
FED: Amerika Merkez
Bankası
ECB: Avrupa Merkez Bankası
EM: Gelişmekte Olan Ülkeler
ECB: Avrupa Merkez Bankası
EM: Gelişmekte Olan Ülkeler
Yorumlar
Yorum Gönder